تحقیق و پژوهشی در باب حجاب اسلامی و بررسی فواید آن و نقد بد حجابی و آفت های آن در اجتماع
  
          عنوان مقاله : روسري نماد مبارزه‏اي آشکار   سوسن صفاوردي
 

 

در حاشيه قانون ممنوعيت اشتغال بانوان محجبه در آلمان

چندي پيش اعتراض يک دختر مسلمان افغاني محجبه به قانون منع شغلي براي معلمين مسلمان باحجاب به وزارت فرهنگ ايالت «بادن ورتمبرگ Baden Wurttemberg» بازتاب وسيعي در بين رسانه‏هاي عمومي و نمايندگان مجلس آلمان

به همراه داشت.

فرشته لودين دختر مسلمان افغاني که دوره تربيت معلمي را با موفقيت پشت سر گذاشته است، هنگامي که جهت اشتغال به مدارس مراجعه مي‏کند، با جواب منفي مسؤولين مدارس روبه‏رو مي‏شود. آنان روسري فرشته را علت جواب منفي خود اظهار مي‏کنند و اينکه يک معلم نمي‏تواند روسري به سر داشته باشد. از آنجايي که به لحاظ قانوني چنين ممنوعيتي در قوانين آموزشي آلمان وجود ندارد، خانم لودين شکواييه‏اي به دادگاه ايالت Baden _ Wurttemberg، وزارت فرهنگ در همين ايالت و دادگاه عالي مدارس در اشتوتکارت Stuttgart ارائه مي‏دهد، که اين امر موجب جار و جنجالهاي مطبوعاتي زيادي حول محور «روسري و حجاب» مي‏شود.

از سوي ديگر نمايندگان احزاب مختلف سياسي نيز در اين رابطه نظرهاي مختلفي را ابراز داشتند که اتفاق آراء نمايندگان احزاب سياسي مختلف و نشريات حول محور «روسري» در اين برهه از زمان که موضوع «گفتگوي تمدنها» به ميان آمده است قابل تأمل مي‏باشد، که در ادامه به آن اشاره مي‏شود.

«حزب جمهوري‏خواه راستگراي افراطي Rechtsradikalen Republikaner» در موضع خصمانه موافقت خويش را با عدم مجوز اشتغال به زنان محجبه ابراز داشته و اضافه کرد: «معلمي که روسري به سر داشته باشد، جايش در کلاس درس آلمانيها نيست.»

اورليش مائر Ulrlich _ Mower رييس حزب «SPD سوسيال دمکرات» در همين راستا اظهار کرد: به خانم لودين نبايستي اجازه داده شود که روسري به سر کند، زيرا که در قرآن نوشته نشده است که، بايستي روسري به سر کرد!»

در اين ميان «اروين تويفل Erwin Teufel» معاون رييس جمهور که خود کاتوليک و از حزب «مسيحي دمکرات CDU» مي‏باشد، معتقد است که روسري خانم لودين را نبايستي به منزله پارچه سرخي (که اعلام جنگ مي‏کند) ديد، چون اينکه يک فرد چه بر سر دارد چندان اهميتي ندارد، با اينکه بدانيم يک فرد چه در سر مي‏پروراند.»

خانم آنته شاوان Schavan Anete وزير فرهنگ ايالت يادشده که حکم ممنوعيت حجاب را داده معتقد است، عدم آمادگي فرشته براي برداشتن روسري‏اش بيانگر اين مطلب است که ايشان نمي‏خواهد قدمي در راه تسامح و تساهل بردارد. خانم شاوان در جايي ديگر مطرح مي‏کند، اينکه به فرشته اجازه تحصيل در رشته تربيت معلمي داده شده است حرکتي در راستاي تساهل بوده است و ايشان بيش از اين حاضر نيستند تسامح از خود نشان دهند. خانم شاوان روسري را سمبلي از اسلام بنيادگرا تلقي مي‏کند و اظهار مي‏کند: خيلي از زنان مسلمان هستند که روسري به سر ندارند، اين مطلب بيانگر اين موضوع است که روسري جزء وظايف ديني يک زن مسلمان نيست! روسري نه تنها سمبل مذهب است بلکه سمبلي از «محدوديت فرهنگي و تمدن» نيز به حساب مي‏آيد. وزير فرهنگ ايالت مذکور در پاسخ خبرنگار روزنامه «دي تايت Die Teit» مبني بر عدم اعمال زور نسبت به حمل صليب مسيحيان و پوشيدن کلاه يهوديان از سوي دست‏اندرکاران، چنين توضيح مي‏دهد که صليب مسيحيت و کلاه يهوديان» در خود دوگانگي ندارد و در سرزمين آلمان اين دو نشان، علامتي براي محدوديت فرهنگي به شمار نمي‏آيند و هيچ کس نيز موظف و مجبور به حمل صليب و يا کلاه نمي‏شود.

در اين بين نشريات تحليلهاي مختلفي را ارائه دادند که غالبا طرفداري از حکم ممنوعيت حجاب را دامن مي‏زدند. روزنامه‏هاي مختلف طي مقالات متعددي مطرح کردند که دولت بايستي جهت ترويج اسلام بنيادگرا خود در مدارس کلاسهاي درس ديني در خصوص اسلام را ارائه دهد تا بدين طريق از نفوذ بنيادگرايان در ميان جوانان مسلمان جلوگيري به عمل آيد. در ا ين ميان کلاسهاي يادگيري قرآن در مساجد و مراکز اسلامي، مکانهايي جهت ارتباط بنيادگرايان با جوانان ترسيم شده و اينکه چه در اين کلاسها تدريس مي‏شود و چه افکاري به جوانان مسلمان انتقال داده مي‏شود، خارج از کنترل دولت خواهد بود. در جمع‏بندي مطبوعات ارائه کلاسهاي درس ديني و دادن يک سري از امتيازاتي که خارجيان علي‏رغم اقامت طويل در آلمان، از آن بي‏بهره هستند، تنها راه حل مانع از تأثير افکار بنيادگرايي بر روي قشر مسلمان دانسته شد. روزنامه «دي تايت Die Teit» در ضمن، اشاره کرد شايد بتوان با راه‏اندازي اين نوع کلاسها و همکاري مدرسه، مسجد، دانشگاه و تسامح روزي به اين آرزو دست پيدا کرد که «اسلام اروپايي Euroislam» به وجود آيد، اسلامي که تنها به قرآن اکتفا نمي‏کند و به آن تمسک نمي‏جويد بلکه همچنين متمسک به دموکراسي حقوق بشر و يک حکومت سکولار باشد!!

هياهوي مطبوعاتي بر سر روسري «فرشته لودين» دختر مسلمان محجبه بار ديگر مسأله سياست و مذهب را به ميان آورد. در اين ميان عده‏اي روسري را سمبلي سياسي تلقي کرده و عده ديگر آن را سمبلي مذهبي ترسيم کردند و مجددا مسأله جدايي دين از سياست مطرح شد. و به همين سبب نيز راست‏گرايان افراطي پيشنهاد کردند که دولت آلمان نيز بايستي همانند دولت لائيک ترکيه عمل کند و حجاب را کلاً ممنوع اعلام کند. اين حزب همچنين مخالف داير شدن کلاسهاي ديني در مدارس است. از آن جايي که کلاسهاي ديني اسلامي را تهديدي براي مغرب‏زمين مسيحي مي‏بينند که ميراث مغرب را به مخاطره خواهد انداخت، به همين دليل بايستي از دادن هر گونه امکانات به مسلمانان جلوگيري کرد.

لازم به ذکر است در حالي که اسلام دومين مذهب و مسلمانان دومين گروه مذهبي آلمان را تشکيل مي‏دهند، اما هنوز براي گرفتن کوچکترين حقوق اسلامي خود دچار مشکل هستند و بر خلاف کشورهايي همانند انگليس و اتريش که مسلمانان بعضا در ارتباط تنگاتنگ با حکومت هستند، در آلمان در مورد همه چيز در مضيقه هستند. در مقاله‏اي که در همين رابطه در روزنامه «دي تايت Die Teit» به چاپ رسيد، آمده است:

«عدم دادن امکانات و برخوردهاي صحيح با مسلمين، جذابيت اسلام را براي جوانان بيشتر کرده است و اگر وضع به همين صورت پيش برود جامعه آلمان بزودي شاهد رويارويي مسلمانان با آلمانيها خواهد بود، شاهد يک جنگ مذهبي ميان مسلمانان و آلمانيها.»

گفتني است در پي هياهوي مطبوعات بر سر مسأله روسري خانم لودين، مسلمانان غيرتمند نيز صداي اعتراض و مخالفت خود با اين امر را بلند کرده و طي بيانيه‏هاي مختلف اين مخالفت را ابراز کردند؛ به طور مثال شوراي مرکزي مسلمانان در آلمان مخالفت با اشتغال خانم لودين را تبعيضي آشکار عليه انسانهايي که مي‏خواهند طبق اعتقادات مذهبي‏اشان زندگي کنند خواند و آن را به منزله ممنوعيت شغلي براي مسلمانان دانست. از سوي ديگر نماينده مسلمان «حزب سبزها 90 Bunclnisاتحاديه 90» «جم ازمير» که ترکي‏الاصل مي‏باشد گفت: ممنوعيت شغلي براي خانمهاي محجبه سؤالهايي اساسي در رابطه با ديگر مذاهب را مطرح مي‏کند. به مفهوم ديگر اگر يک معلم نمي‏تواند با حجاب در اين کشور به کلاس درس آيد، تکليف کشيشي که با لباس مذهبي به مدرسه مي‏آيد چه مي‏شود؟ و يا تکليف آن فرد يهودي که با کلاه مذهبي‏اش در مدرسه حاضر مي‏شود و يا فردي که با صليبي بر گردن به مدرسه مي‏آيد چه خواهد بود؟

در همين راستا نوربرت مولر Norbert Muller در مجله دي بروکه Die Brucke گفت: «مسلمانان ديگر حالشان از اين مسأله به هم مي‏خورد که هر کسي که حتي کوچکترين فهمي در مورد اسلام ندارد، مي‏خواهد براي مسلمين ديکته کند که اسلام چه هست و چه مي‏گويد، از خبرنگار گرفته تا معلمين و وزرا. همه يکشبه کارشناس اسلامي مي‏شوند و مرتب سعي در تعليم مسلمانان دارند که واقعيت اسلام چيست؟ گويي خود مسلمانان آن قدر احمق هستند که نمي‏توانند اين کار را انجام دهند!»

هشدار مطبوعات آلمان در خصوص رويارويي مسلمانان با آلمانيها در صورت عدم دادن امتيازات به قشر مسلمان و راه حل داير کردن مدارس ديني از سوي دولت جهت جلوگيري از نفوذ عقايد بنيادگرايي در ميان مسلمانان و همزمان ممنوعيت شغلي براي معلمين محجبه را مي‏توان بيشتر به بازي موش و گربه تشبيه کرد. اذعان به شهروند درجه دوم بودن مسلمانان از يک سو و پيشنهاد کنترل و نفوذ در کلاسهاي تعاليم اسلامي از طريق عهده‏داري دولت آلمان نسبت به کلاسهاي ديني از سوي ديگر، در واقع به سبب جلب اطمينان مسلمانان است که هدفي جز تحريف تعاليم اسلامي و باصطلاح «اروپايي کردن اسلام» را دنبال نمي‏کند.

غيرت ديني آن دسته از مسلماناني که در انجام وظايف ديني خود حاضر به هيچ تسامحي نيستند و به واسطه پاي‏بندي به اصول و ارزشهاي الهي خود را از هجمه فرهنگي جامعه غربي محافظت مي‏کنند، چنان خاري در چشم مهاجمان فرهنگي و دشمنان دين است. آنان که شاهد هستند هر چه عرصه را بر مسلمين تنگ‏تر مي‏کنند، مسلمانان محکم‏تر و مصمم‏تر به ميدان مي‏آيند و وجود مشکلات و از دست دادن موقعيتها هيچ گونه تزلزلي در ايمان آنان به وجود نمي‏آورد، به فکر افتاده‏اند که يک بار ديگر از حربه کارساز مذهب عليه مذهب از طريق داير نمودن کلاسهاي ديني و کنترل دولتي آن، استفاده کنند. مسلما اگر تشکيل اين گونه کلاسها در مدارس اروپا تحت نظارت مراکز اسلامي قرار مي‏گرفت، قابل تقدير بود. اما نظارت دولت آلمان و انتخاب مدرسين ديني از سوي آنان، هوشياري کامل مسلمانان را مي‏طلبد که در قالب اين گونه کلاسها «اسلام اروپايي شده» نسل جوان را نسبت به ارزشها و غيرت ديني بيگانه نکند.

دلايل مختلفي که جهت ممنوعيت استفاده از روسري از سوي نمايندگان مجلس و وزير فرهنگ ايالت بادن وتمبرگ Baden Warttemberg» ارائه داده شد مبني بر اينکه روسري امري واجب در اسلام نيست، چون زنان مسلمان ديگري هستند که روسري به سر نمي‏کنند! يا اينکه حجاب نشانه‏اي آشکار از پايبندي شخص به دين اسلام است که در يک کشور لائيک نمي‏توان آن را تحمل کرد و يا اينکه يک خانم با روسري وسعت ديدش محدود خواهد شد و نمي‏تواند ببيند در سر کلاس او در اطرافش چه مي‏گذرد، يا اينکه روسري به سرها بنيادگرا هستند، همه بيانگر نوع تسامح و تساهل مورد نظر غرب از سوي اسلام است. به عبارت ديگر، در ديد غربي زماني تسامح و تساهل تحقق پيدا خواهد کرد که مسلمانان دست از انجام وظايف ديني خود بردارند و اسلام را به گونه‏اي بپذيرند که غرب براي آنها تصوير مي‏کند. هر گونه اصراري بر انجام وظايف ديني به منزله عدم مشارکت و آمادگي براي تسامح و تساهل بين دو فرهنگ غرب و اسلام تلقي مي‏شود و تبليغات و جنگ تخطئه افکار در اين زمينه چنان وسيع است که گاه نيز بر عده‏اي از مسلمين اين امر مشتبه مي‏شود که نکند واقعا مشغول ارتکاب کار خطايي هستند!

تاريخ شهادت مي‏دهد پيروان اسلام به عنوان پيروان تنها مکتبي که سر تعظيم در مقابل ارزشهاي مادي و سلطه‏طلب غربي فرود نياورده و هنوز پاي‏بند به فرهنگ و مکتب خويش مي‏باشد، عرصه را بر جامعه مصرف‏گرا و مادي‏پرست غربي تنگ آورده است. اين

نوشتار را با پيامي که آقاي مولر يک مسلمان آلمان خطاب به زنان مسلمان در مجله «Die Brucke دي بروکه» نوشته است به پايان مي‏بريم:

«روسري نمايشي سياسي است که بايستي مقاوم از آن دفاع کرد. ما اين تجربه را از کشورهايي که مستعمره بوده‏اند و تمامي دار و ندارشان به غارت برده شده است، گرفته‏ايم که فرهنگ استعمارگران هميشه متعادل و خوب جلوه داده مي‏شده و اما فرهنگ طرف مقابل ذليل و بي‏ارزش. و اين تجربه مستعمرين در تاريخ براي مسلمين نبايستي مورد غفلت واقع شود. بسياري از غربيها مخالف حجاب دختران مسلمان در مدارس هستند، در حالي که هيچ گاه از يک اروپايي که به آفريقا سفر مي‏کرد توقع نشد، همانند آنان پيشبند کمري بندند.

اين جنگ ادامه خواهد داشت و بسياري از قدرتهاي موجود به درستي تشخيص داده‏اند که اسلام دشمن آنان است. با توجه به حاکم شدن ارزشهاي مادي، فقدان اخلاق سياسي و فريادهاي ملي‏گرايانه و پيروزمندانه کاپيتاليستها بسيار متعجب مي‏شدم، اگر که اين قدرتها اسلام را به عنوان دشمن خود نمي‏ديدند.»

گفتني است در پي اعتراضات مسلمانان مجلس آلمان علي‏رغم تأکيد ممنوعيت شغلي براي خانم لودين، پيشنهاد حزب افراطي راست‏گرا مبني بر ممنوعيت کلي حجاب را با اتفاق آراء نمايندگان احزاب مختلف رد کرد.