اسلام براي داشتن نسل پاك و سالم پيش بيني ها و مراقبتهائي را از
قبل معمول داشته و امر تربيت فرزند را قبل از تولد و از همسر آغاز
مي كند.در حديث است : مراقبت كنيد كه چه كسي را شريك مال و سر خود
مي نمائيد و نطفه خود را در چه مكاني قرار مي دهيد. هدف از تشكيل
خانواده تنها ارضاي غريزه جنسي نيست كه به هر گونه و شكلي پيش آمد
اهميت داده نشود بلكه مسئله فرزند و شرايط حيات او حائز اهميت است
و بهمين سبب شارع مقدس توصيه هائي نموده كه بطور مختصر اشاره مي
شود . در انتخاب همسر كوشش بر اين است كه فرد از خانواده اي
شرابخوار و معتاد و قاطع رحم و فاسق نباشد از لحاظ جسمي رشيد قوي
بنيه ، داراي سن و اندام متناسب باشد و از نظر اخلاق داراي ملكه
عفت بوده و در جنبه رواني داراي كمبود نباشد كه در فرزند تاثير سوء
مي گذارد .
سفارش به ازدواج
در آياتي از قرآن كريم پدران و مادران و خانواده ها را امر به
فراهم كردن زمينه هاي ازدواج براي فرزندان و دختران و پسران مجرد
نموده است بعضي از اين آيات و از احاديث مربوط به تاكيد به ازدواج
استفاده كرده اند كه ازدواج امري واجب است آيه ابراهيم امين .. در
يكي از خطبه هاي نماز جمعه قم ازدواج را بعنوان امري واجب معرفي
كرد بعضي از فقها و مراجع تقليد آنرا مستحب موكد ميدانند و در
صورتي كه در اثر عدم اقدام و ترك ازدواج انسان دچار معصيت بشود همه
فقها ازدواج را واجب ميدانند.
در سوره نساءآيه 3 ميفرمايد فانكحوا ماطاب لكم من النساء = پس
ازدواج كنيد با زنانيكه دوست داريد. و در سوره نور آيه 32
ميفرمايد: وانكحو االاياضي منكم و الصالحين من عبادكم و اما كم ان
يكونوافقراء يقنهم الله من فضله والله واسع عليم = بعقد همديگر
درآوريد دختران و پسران صالح خود را واگر فقير هستند خداوند آنان
را از فضل خود بي نياز خواهد نمود و خدا وسعت دهنده دانا است.
در شرع لمعه شهيد ثاني باب نكاح آمده است: نكاح مستحب موكد است
براي كسي كه تمكن دارد و از عهده اداره تشكيل خانواده بر مي آيد و
ترس اين نيست كه در اثر ترك آن بحرام بيفتد در غير اين صورت واجب
است .قال رسولالله صلي الله عليه وآله : من رغب عن سنتي فليس مني
وان من سنتي النكاح كسيكه از سنت من پيروي نكند از من نيست و
همانا نكاح از سنت من است . در حديث ديگر فرمود:
من تزوج اهرز نصف دينه فلسيق الله في النصف الاخر « كسيكه ازدواج
كند نصف دينش را حفظ نموده و براي حفظ نصف ديگر بايد تقواي الهي
پيشه كند» و تنها نبايد به مال و جمال همسر اكتفا كرد و بدون
مراعات اصالت خانوادگي و پاكدامني زيرا پيامبر ص : ايا كم و خضراء
الدمن قيل و ما خضراء الدمن؟ قال المراء الحسناء في منبصت السوء «
بپرهيزيد از سبزي در مزبله عرض كردند: سبزي در مزبله چيست فرمود:
زن زيبا از خانواده بد
قال رسول الله ص عليه و آله : حق علي الله عون من فكح التماس
العفاف عما حرم الله
(نهج الفصاحه حديث 1396)
«هركس زن بگيرد به اين منظور كه از محرمات بر كنار ماند بر خدا
لازم است او را ياري كند»
از آيات و احاديث و كلام فقها روشن مي شود كه ازدواج امر مقدسي است
و نيت در ازدواج هم در ارزش گذاري آن دخالت دارد گاهي بر انسان
واجب مي شود . و براي آن در شرع مقدس اسلام آداب و شرايطي هست كه
در كتب فقهاء عظام اشاره شده است از جمله چند حديث مناسب آداب نكاح
از كتاب وسيله الصالحين ذكر مي شود .عن النبي ص روال موتاكم العزاب
= كم ارزش ترين مرده هاي شما عزب ها هستند يعني كسانيكه ازدواج
نكرده و مجرد مانده اند. اما در حديث ديگري جواز مجرد ماندن را
بخاطر شرايط زماني و مكاني صادر كرده ميفرمايد :«اذا الي علي امتي
ماه وثمانون سفته من هجرتي فقد حلت لهم العزوبه»« وقتي كه براي
امتم يكصدو هشتاد سال از هجرت من سپري شود عزوبت و مجرد ماندن بر
آنان حلال ميگردد . از جمع بين اين دو حديث معلوم ميشود كه واجب
بودن نكاح بستگي به شرايط دارد اگر زمان براي ازدواج مناسب باشد و
انسان در اثر ترك آن به حرام بيافتد واجب مي گردد.
ازدواج
اسلام به آن اهميت فراوان داده است . قال رسول الله صلي الله عليه
و آله : النكاح سنتي فمن رغب عن سنتي فليس مني فاني اباهي بكم
الاهم يوم القيامه حتي بالسقط پيامبر اكرم فرمود: ازدواج سنت مكن
است پس كسيكه به سنت من بي رغبتي كند از من نيست زيرا من بوسيله
شما امت خود بر ساير امتها افتخار مي كنم .و در حديث ديگر فرمود:
براي مرد مسلمان
–
بعد از ايمان به اسلام فايده اي برتر از همسري مسلمان نيست كه مرد
با نگاه به او شادمان گردد و هر گاه ويرا فرماني دهد اطاعت كند و
در غياب شوهر عفت خويش و ثروت او را نگاهبان باشد. (وسائل
الشيعه ج 14 صفحات 7و22و23)
احكام ازدواج
ازدواج بر دو قسم است دائم و موقت
1-
در اولي فقط رشته ازدواج بوسيله طلاق گسيخته مي شود و علاوه بر
مهريه بايد شوهر مخارج زندگي زنش را بدهد و حداقل هر چهار شب يك
بار در كنار همسر بماند و بيش از چهار ماه همخوابگي با او را ترك
نكند مگر با كسب رضايت او و زن نيز حق ندارد در اين باره از تقاضاي
شوهر سر باز زند
2-
ازدواج موقت يا متعه. براي مدت محدود بوجود مي آيد و همينكه مدت
سپري شد يا مرد مدت را بخشيد بدون طلاق رشته همسري گسيخته مي شود .
تبصره
–
نكاح موقت در اسلام تشريع شد در زمان رسوا اكرم صلي الله عليه وآله
معمول بود تا اينكه خليفه دوم به عللي آنرا قدغن كرد . و از اين رو
اهل سنت آنرا جايز نمي دانند ولي شيعه معتقد است كه جايز است و
آنرا يكي از شاهكار هاي اسلام مي دانند زيرا بخش مهمي از نيازمندي
هاي جامعه را رفع ميكند و بهترين پشتيبان عفت عمومي ميباشد.
ازدواج با چه كساني حرام است؟
1-
مادر بزرگ پدري يا مادري هر چه بالا روند
2-
دختر و دختر و دختر هر چه پائين روند و همچنين دختر پسر
3-
خواهر و دختر خواهر و دختر برادر و دختر پسر برادر و خواهر
4-
عمه و خاله همين عده به وسيله شير خوارگي به بچه شير خوار حرام
ميشوند يعني اين كودك از راه خوردن شير زني محرميت رضاعي و شير
خوارگي نسبت به اين افراد پيدا مي كند و احكام آن و محدوده تاثير
بشر در اين باره خواهد آمد.
عده اي از زنان بوسيله خويشاوندي سببي(دامادي)حرام ميشوند و آنان
عبارتنداز:
1-
مادر زن و جده هاي او
2-
دختر زن ، اگر مرد با آن زن نزديكي كرده باشد
3-
زن پدر ، اگر چه با او نزديكي نكرده باشد
4-
زن پسر ، اگر چه پسر با او نزديكي نكرده باشد
5-
خواهر زن ، تا هنگاميكه زن زنده و در عقد مرد است
6-
خواهر زاده و برادر زاده زن بدون اجازه زن
عده اي از زنان بواسطه علتهاي ديگر حرام مي شوند
1-
زن شوهر دار
2-
زن پنجم براي كسيكه چهار زن دائمي دارد
3-
زن كافر و در مورد اهل كتاب ازدواج موقت اشكال ندارد
4-
در حال عده نميشود ازدواج كرد و اگر ندانست و ازدواج نمودو نزديكي
كرد حرام موبد ميگردد و در صورت دانستن بدون نزديكي هم حرام ابدي
ميشود
5-
اگر با زني زنا كرد با دختر او نبايد ازدواج كند و اگر با دختر
ازدواج كرد بعد با مادر او زنا كرد دختر بر او حرام نمي شود
6-
زن مسلمان نمي تواند به عقد مرد كافر درآيد
7-
با زن شوهر دار زنا كردن باعث محروميت از ازدواج با او ميشود براي
ابد
8-
مسئله 2405 توضيح المسائل : مادر و خواهر و دختر پسر يكه لواط داده
بر لواط كننده حرام است اگر چه لواط كننده و لواط دهنده بالغ
نباشند و در شك در دخول حرام نيست و در مسئله فوق اگر بعد از
ازدواج باشد حرام نمي شود.
9-
تا زمانيكه همسر بوسيله وفات يا طلاق جدا نشده و عده تمام نشده با
خواهر او ازدواج حرام است
|