|
پاسخ :
در سوره نور، آيه 31 در مورد حجاب خداوند مىفرمايد: «و قل للمومنات يغضضن
من ابصارهن و يحفظن فروجهن و لا يبدين زينتهن الا ماظهر منها
وليضربن بخمرهن على جيوبهن و به زنان با ايمان بگو ديدگان خود را
[از هر نامحرمى] فرو بندند و پاكدامنى ورزند و زيورهاى خود را
آشكار نگردانند مگر آنچه كه از آن پيداست و بايد روسرى خود را بر
گردن خويش [فرو [اندازند». (اين آيه در چند بخش به وظيفه زنان در
زمينه نگاه، پوشش و پرداخته است).
1- آيه درباره احكام نگاه كردن بانوان به مردان است.
2- آيه: [ولا يبدين زينتهن الا ماظهر منها] درباره احكام حفظ و رعايت حجاب
شرعى در مقابل نامحرم است.
واژه «ابداء» كه در آيه شريفه آمده است به معناى اظهار و آشكار نمودن است و
مراد از «زينت» در آيه شريفه مواضع و جايگاههاى زينت است مانند:
محل زينتهاى گوناگون از بدن كه ابداء و آشكار نمودن آنها جايز
نيست مگر مواردى كه استثناء شده است مانند: محل انگشترى (كه
انگشتان دست و خود دست است) و محل سرمه كشيدن (كه چشمان است).
واژه «خمر» كه در آيه شريفه وارد شده است لباس و جامهاى است كه بانوان با
آن سر خود را مىپوشانند و بر سينه خود آويزان مىنمايند و معناى
اين قسمت از آيه چنين است كه با اطراف خمر و مقنعه خود سرها و موها
و شانه و سينه خود را بپوشانند.
براى آگاهى بيشتر ر. ك: الميزان، ج 15، ص 111 و 112.
دانشمندان و فقيهان نيز در بحث از آيه شريفه، روايات وارده را متذكر شده و
مورد بحث قرار دادهاند از جمله مرحوم آيتاللّهحكيم در ج 14 كتاب
فقهى مشهور «مستمسك العروةالوثقى»، ص 27 مىگويد: در روايت صحيحه
فضيل از امام صادق (ع) مىگويد: «از حضرت درباره نگاه به ساق دست
زنان پرسيدم كه آيا از جمله زينتى است كه خداى سبحان در قرآن
مىفرمايد: «ولا يبدين زينتهن الا لبعولتهن»؟ حضرت فرمود: «آرى
آنچه به زير خمار و مقنعه است زينت است و آنچه زير دستبند است زينت
است». (به نقل از وسائلالشيعه، كتاب نكاح، ابواب مقدمات نكاح، باب
109، ح 1 (مقصود اين است كه صورت و دو كف جزء زينتى كه بايد پوشيده
شود نيست و سر و گردن و ساق جزو زينتى است كه بايد پوشيده شود
(خلاصه فرمايش آقاى حكيم) در روايت موثقه زرارة از امام صادق (ع)
در آيه شريفه كه فرمود: «الا ما ظهر منها» مىفرمايد: «زينت ظاهر و
آشكار سرمه و انگشترى است» (به نقل از همان منبع حديث 3 (و اين دو
در صورت و در كف مىباشند (و همچنين به حديث 4 و 5 باب نيز كه
مضمون مشابه دارند استدلال نموده است)
نتيجه:
بيشتر فقها از اين بخش آيه استفاده كردهاند كه پوشش براى زن به جز صورت و
كفين در صورتى كه باز بودن منشأ فساد و انحراف نشود در مقابل
نامحرم واجب است.
3- ولا يبدين زينتهن الا لبعولتهن حكم مواردى را كه زنان مىتوانند در آنجا
حجاب خود را برگيرند و زينت پنهان خود را آشكار سازند بيان كرده
است.
4- ولايضربن بارجلهن براى حفظ عفت عمومى و دور نگهداشتن افراد جامعه از
عوامل شهوتزا، به زنان دستور داده شده است حتى از رساندن صداى
خلخالى را كه در پاى دارند به گوش مردان بيگانه خوددارى كنند.
مىدانيد كه تصريح به خلخال پا، تخصيص را نمىرساند بلكه هر چيزى
را كه سبب شعلهور شدن آتش شهوت است شامل مىشود. پس آنچه در قرآن
و روايات به آن پرداخته شده اصل پوشش است و تصريحى به چادر يا
مانتو نشده. هر پوششى كه موجب جلب نظر نامحرم و مفسده نباشد از نظر
اسلام پذيرفته است و معلوم است كه پوشش هاى جائز همه در يك سطح
نيستند و بعضى بهتر مى باشند و آنها كه چادر را معرفى مى كنند از
جهت بهتر بودن آن نسبت به بقيه پوشش ها است.
براى آگاهى بيشتر ر. ك:
1- الميزان، ج 16، ص 339
2- تفسير نمونه، ج 14، ص 454- 434
3- مسأله حجاب، شهيد مطهرى
|