پاسخ :
اين قياس باطل است که بگوييم چون کيد خدا عظيم است و در اين آيه هم کيد زن
عظيم ياد شده، پس اين صفت به طور کلي براي زنان پسنديده است؛ چون
کيد و مکر وقتي به خداوند نسبت داده شود يک معنا دارد و وقتي به
افرادبشر نسبت داده شود معناي ديگري دارد. اما در رابطه با خدا
يعني اين که شخص گناه کاري را که غرق در غفلت است،ناگهان دچار
عقوبت و عذاب کند. در قرآن به بعضي از موارد آن اشاره شده است؛
مثلاً فرعون را بعد از اتمام حجت ناگهان دچار عذاب کرد. و اما کيد
و مکر وقتي به انسانها نسبت داده ميشود، آن نيرنگ و روبَه صفتي
است و اين مذموم ميباشد، گرچه همين مکر اگر از جنبه اثباتي اعمال
شود، بسيار پسنديده است. مثل اين که براي اصلاح بين دونفر مؤمن و
رفع کدورت بين آنها از راه مکر وارد شويم؛ مثلاً نزد هر کدام از
آنها بگوييم فلاني خيلي از شما تعريف ميکرد و حال آن که اين طور
نبوده است و اين خدعه باعث ميشود که دلهاي آنها به هم نزديک شود و
با هم صلح کنند و يا در جنگ براي پيروزي مسلمين مکر و حيله اشکال
ندارد. به هر حال مکر همه جا مذموم نيست و اين طور همنيست که فقط
زنان مکر داشته باشند؛ بلکه در مردان هم زياد به چشم ميخورد و ظاهر
آيه هم گرچه عام است؛ ولي قابل استثنا ميباشد.
|