پاسخ به شبهات و سوالات پیرامون مسئله زن
 


   شبهه ( یا سوال ) : چرا در دين اسلام اگر مردي به همسرش اجازه خارج شدن از خانه را ندهد، زن بايد اطاعت کند، ولي اجازه مرد در بيرون رفتن و آمدن، در اختيار زن نيست؟
 

پاسخ  :

 

يکي از اهداف تربيتي اسلام، تحکيم مباني نظام خانواده است که اساس تمام نظام‏هاي اجتماعي است.

چون اين نظام مانند ساير نظام‏ها، نياز به مدير دارد، اسلام از ميان اعضاي خانواده، شوهر را به عنوان مدير انتخاب کرده و هزينه زندگي و مسئوليت فرزندان را در بسياري از موارد برعهده او قرار داده است. همان گونه که حضانت فرزندان را تا مدت محدودي براي مادر (که از عواطف زيادتري برخوردار است) مقرّر فرموده است.

از اين رو، رضايت شوهر در خروج از منزل براساس مديريت شوهر و در قبال پرداخت هزينه همسر و تحکيم نظام خانواده و حفظ حقوق مردان و فرزندان است. ثمرات اين مديريت اسلامي در خانواده‏هاي متدين مشهود است.(1)

اضافه بر اين که وجود زن براي بيگانگان و نامحرمان حساس تر از وجود مرد است، چنان که از لحاظ جسمي، زن ضعيف تر است.

بنابراين، زن ممکن است مورد تعرض قرار بگيرد که آمارهاي موجود در اين باره کاملاً گويا است.

مرد به خاطر حفظ ناموس خويش اجازه نميدهد همسرش بدون اطلاع او از خانه خارج شود. مرد براي اطمينان خاطر خويش و براي مصونيت زن بايد در جريان آمد و شد خانمش به خانه و خارج از آن قرار گيرد. با توجه به آسيب پذيري زن در محافل و همنشينيها به مرد اين حق داده شد که براي کنترل همسر خويش به او اجازه خروج از خانه را بدهد يا ندهد.

از طرف ديگر مسؤليتي که مرد براي تأمين نيازمنديهاي زندگي دارد، به طور طبيعي و عادي او را به صحنه اجتماع ميکشاند، در حالي که زن چنين وظيفه‏اي ندارد. بنابراين خروج مرد از خانه الزامي است و اذن گرفتن بي معنا است، برخلاف خروج زن.

البته خروج مرد از خانه کاملاً رها شده و بي قيد و شرط نيست، بلکه داراي قيود قانوني است، زيرا زن نيز حقوقي دارد که قانوناً مرد را مکلف به حضور نزد زن در شرايط لازم ميکند.

خروج زن از خانه همواره نيازمند اذن شوهر نيست، بلکه در مواردي خروج زن از خانه جايز است، از جمله:

1 - کسب علوم واجبه و يا انجام تکاليفي که مستلزم خروج از خانه است.

2 - احقاق حق مانند دادخواهي و شکايت به دادگاه يا اداي شهادت و امثال آن .

3 - براساس برخي از فتاوا در صورتي که قبل از ازدواج زن در کاري استخدام بوده است، پس از ازدواج نيز به خاطر سابقه استخدام ميتواند سر کار خود برود و ازدواج مانع آن نيست.

4 - در صورتي که به صورت شرط ضمن العقد به هنگام ازدواج، جواز خروج از خانه را شرط کرده باشد.

اما در مورد احسان به پدر و مادر: احسان به والدين امري ضروري ميباشد که شوهر نميتواند زن را از اين کار منع کند اما ميتواند مانع رفتن زن به خانه پدرش بشود، چون احسان اعم از رفتن به خانه پدر ميباشد و بدون رفتن هم ميتواند احسان به پدر و مادر صورت پذيرد.(2)

براي آگاهي بيشتر به رجوع کنيد به‏

1 - نظام حقوق زن در اسلام، شهيد مطهري

2 - زن از ديدگاه اسلام، رباني خلخالي

3 - زن در اسلام، علامه طباطبايي

4 - احکام روابط زن و مرد، سيد مسعود معصومي

پينوشت‏ها:

1 - آيت اللَّه فاضل لنکراني، جامع المسائل، ج 1، ص 462.

2 - همان، س 1632.